پایگاه اطلاع رسانی استاد غلامحسین خالقی
قرآن در نگاه مولا (خطبه ۱۳۲)
« کتاب الله تبصرون به و تنطقون به و تسمعون به و ینطق بعضه ببعض و یشهد بعضه علی بعض لا یختلف فی الله و لا یخالف بصاحبه عن الله »
کتاب خدا با آن می بینید و با آن سخن می گوئید و با آن می شنوید و بعض آن به بعض دیگر سخن می گوید و بعض آن بر بعضی شاهد می شود، در باره ی خدا سخن مختلف (متناقض – ضد یکدیگر) ندارد و صاحبش را در جهت خلاف خدا قرار نمی دهد.
« قد جاءکم بصائر من ربّکم فمن ابصر فلنفسه و من عمی فعلیها »
(انعام ۱۰۴)
یقیناً بصیرت هایی از پروردگارتان شما را آمده پس هر که بینا باشد پس بینائیش به نفع اوست و هر که کور باشد پس بر ضرر خودش می باشد.
« و نزّلنا علیک الکتاب تبیاناً لکلّ شئ ٍ و هدیً و رحمهً و بشری للمسلمین »
(نحل ۸۹)
و بر تو کتاب را نازل کردیم در حالیکه بیانگر هر چیزی است و هدایتی و رحمتی و مژده ای است برای مسلمانان (یا آنان که به مقام تسلیم رسیده اند)
شرح سخن :
قرآن بصیرت ماست هم چشم دنیابین است و هم چشم عقبی بین. هم هدایت در جهت اصلاح امر معاش براساس توحید، عدل، رحمت و علم الهی است و هم ارشاد به راهی که ما را به سعادت در عالم برزخ و قیامت می رساند و هم دو چشم چشمه ای سیّال، پیوسته و روان که تماشاگر توحید در همه ی عوالم وجود است. به انسان این قرآن نگاهی عطا می کند که آن زمان که در سایه ی معلم حقیقی قرآن به آموزه های آن می رسد چنین اشیاء را می بیند :
« ما رأیت شیئاً الاّ و رأیت الله قبله و بعده و معه » هیچ چیز را ندیدم مگر اینکه و خدا را قبل از آن و بعد از آن و همراه با آن دیدم.
پس هر که بینا شود و بداند که این کتاب من عند الله تبارک و تعالی است با این چشم به قرآن بنگرد این عمل و نگاه به سود او تمام شود زیرا دیگر نه شکّی در اصل قرآن دارد و نه در تک تک آیات. پس کوشش در جهت فهم قرآن و ادراک مقاصد این کتاب بزرگ می شود و این کوشش و جهاد ادامه دارد تا به جائیکه این نور در وجودش تحقّق پیدا می کند.
« بل هو آیاتٌ بیّناتٌ فی صدور الّذین اوتو العلم » (عنکبوت ۸۹)
بلکه آن نشانه هایی آشکار و روشنگر در سینه های کسانی است که به آنها علم داده شده.
براستی راه روشن و لاکن احتیاج به سعی بلیغ دارد.
« والّذین جاهدوا فینا لنهدینّهم سبلنا » ( )
و کسانی که در راه ما جهاد نمودند هر آینه ما راه هایمان را به آنها نشان می دهیم.
و بسی واضح است که این کوشش بی دریغ خالصانه به انتها نمی رسد مگر آنگاه که مولا یا نوری دیگر از انوار پاک دستش را بگیرد و به او بگوید :
« کلام الله تبصرون به ……. »
یعنی همین کلام زیبا ، یعنی با این کلام پرده کنار رود و به او آنچه که باید عطا شود، عطا شود.
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند باشد که گوشه چشمی به ما کنند