پایگاه اطلاع رسانی استاد غلامحسین خالقی
نهج البلاغه خطبه ۱۳۲ از نهج عبده:
«و کتابُ الله بین اظهرکم ناطقٌ لا یعیی لسانه و بیتٌ لا تهدم ارکانه و عزٌّ لا تهزم اعوانه»
و کتاب خدا در برابر پشت های شماست گوینده ای است که زبانش عاجز نیست و خانه ایست که ارکانش فرو نمی ریزد و عزّتی است که یارانش شکست نمی خورند.
ریشه های قرآنی
کلام مولا که در بخش اول فرموده اند: «و کتاب الله بین اظهرکم» اقتباس نورانی از این دو آیه قرآن است.
الف) «نبذ فریق من الّذین اوتوا الکتاب کتاب الله وراء ظهورهم کأنّهم لا یعلمون»
(بقره ۱۰۱) که خدای بزرگ در کل این آیه می فرماید: و زمانیکه آمد آنان را رسولی از نزد خدا که تصدیق کننده ی آن چیزی است که با آنان است گروهی از کسانی که به آنان کتاب داده شده ، کتاب خدا را پشت سر خویش افکندند که گویا آنان نمی دانند که این کتاب خداست.
ب) «فنبذوه وراء ظهورهم» (ال عمران ۱۸۷) آن عهد و میثاق را پشت سر نهادند و به آن بهای اندکی خریدند پس بد است آنچه را که می خرند.
واضح است که کلام مولا ناظر به آیه ی اوّل است ولی حکایت حال گروهی از مسلمین نیز در آیه ی دوّم نهفته.
کتاب خدا پشت سر نهادن کنایه از بی اعتنایی به قرآن با اینکه می دانند قرآن کتاب خداست. به انذار قرآن توجّه نکردن و خلاصه کفر به آیات خدا (العیاذ بالله) و ما مسلمانان گرچه کلام خدا را قبول داریم ولی پشت کردن به آیات خدا ملموس و مشهود زندگانی ماست براستی ما به چند درصد از آیات خدا عمل می کنیم. آیا نمی ترسیم که فرستاده ی خدا حضرت محمد (ص) در قیامت از ما شکایت برد و عرضه بدارد : «یا ربّ اِنَّ قومی اتّخذوا هذا القران مهجوراً» (فرقان )
پروردگار من همانا قوم من این قرآن را ترک نمودند. اگر ما از تمامی قرآن هم بگذریم و فقط یک صفحه از آن را باز نمائیم و عمل خود را بر آن یک صفحه تطبیق دهیم براستی چقدر به همان یک صفحه عمل نموده ایم.
حق پوشی گروهی از مسلمین
و مگر غیر از این است که عدّه ای از مسلمین با این که عصر رسول خدا (ص) را درک کرده بودند و شاهد روز غدیر خم و سایر صحنه ها بودند مهر خاموشی بر زبان خویش زدند و مولا را تنها گذاشتند در حالی که آنان وظیفه داشتند که «لتبیّنتّه للنّاس و لا تکتمونه» آن را برای مردم حتماً بیان کنید و آن را نپوشانید. براستی چرا سعد بن ابی وقّاص در پاسخ معاویه که گفت چرا علی را سبّ نمی کنی سه چیز از مناقب مولا را ذکر می کند و می گوید که اگر من یکی از این سه را داشتم هر آینه برایم از داشتن شتران سرخ مو با ارزش تر بود. در روز شوری یعنی شورای شش نفره ایکه عمربن خطاب معین کرده بود نگفت که مشورت معنی ندارد بلکه علی از اهل پیغمبر است به دلیل آیه مباهله، و علی جانشین پیغمبر است به دلیل حدیث منزلت، و افتخار مال علی است که پیغمبر در حقش فرمود:
هر آینه فردا پرچم را به کسی خواهم داد که خدا و رسولش او را دوست دارند و او خدا و رسولش را ، و فتح بر دست او خواهد بود. چرا نگفت این افتخار برایم نیست که من سردار قادسیّه ام بلکه افتخار مال آقا ابوالحسن است که فاتح قلعه ی خیبر است و اگر سعد همین امر را در روز سقیفه مطرح می نمود چه می شد و لکن همانگونه که کتاب خدا فرمود آن میثاق را پرتاب نمودند و آن را ثمن برای دنیای زودگذر قرار دادند.
«ناطق لا یعیی لسانه» این کتاب خدا گوینده ای است که زبانش عاجز نیست هم فرقان است حق و باطل را از یکدیگر جدا می کند و هم مثل سوره ی توبه اش فاضحه رسوا کننده ی بدکاران ، منافقان و آنان که پشت به کتاب خدا دارند.
«و بیتٌ لا تهدم ارکانه» این کتاب خدا خانه ای است که ستون هایش فرو نمی ریزد. چون ستون های این خانه بر جهل ، خرافه و یا وهم و خیال مردم بنا نهاده نشده. ستون های این خانه را وحیانیّت ، مطابقت با عقل و فطرت ، رحمت الهی تشکیل می دهد.
«و عِزٌّ لا تهزم اعوانه» و نیز این کتاب خدا سراپا عزّتی است که یارانش شکست نمی خورند. که عَون اوّلش خود خداست که از کتابش و دینش حمایت می کند و دیگر حامیانش آنانند که خدا آنان را در نزول قرآن مأمور کرده و آنان که مستحفظ از سوی خدا مأمور حفظ قرآنند یعنی انوار مقدّس معصومین که حتّی آن سَر از تن جدا شده بر فراز نِی در بازار کوفه میدان حتراف های این شهر میدان ورودی دمشق و … قرآن می خواند و از جمله:
«وَ سیعلم الّذین ظلموا ایّ منقلب ینقلبون» و بزودی ستمکاران خواهند دانست که در چه واژگون گاهی واژگون خواهند شد. و از جمله ی این جماعت حضرت قائم مهدی است که در میثاقش از اصحابش احیاء دستورات قرآن قرار دارد.
(بانتظار لیله ظهورش در شب موعودش کنار کعبه ی محبوبش).