بسم الله الرحمن الرحیم
آیه ی شریفه : اِیّاکَ نَعبُدُ وَ اِیّاکَ نَستَعِینُ (سوره حمد آیه ی ۵ ) یعنی تنها تو را پرستش می کنیم و تنها از تو یاری می طلبیم .
وَعَدَاللهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُم وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَیَستَخلِفَنَّهُم فِی الاَرضِ کَمااستَخلَفَ الّذِینَ مِن قَبلِهِم وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُم دِینَهُمُ الَّذی ارتَضَی لَهُم وَ لَیُبَدِّلَنَّهُم مِن بَعدِ خَوفِهِم اَمناً ، یَعبُدُونَنی لایُشرِکُونَ بِی شَیئاً ( سوره ی مبارکه ی نور آیه ی ۵۵ ) خداوند به کسانیکه از شما ایمان آورده اند و کارهای شایسته انجام داده اند ، وعده داده است که قطعا آنان را حکمرانِ روی زمین خواهد نمود ، همانگونه که به پیشینیانِ آنها خلافتِ روی زمین را بخشید و دین و آیینی را که برای آنها پسندیده پابرجا و ریشه دار خواهد ساخت و ترسشان را به امنیّت و آسایش مُبدّل می کند آنچنانکه تنها مرا می پرستند و جیزی را شریکِ من نخواهند ساخت .
حدیث : قالَ رَسُولُ اللهِ صَلّی اللهُ علیهِ وَ آلِهِ : اِبشِرُوا بِالمَهدِیِّ ( قالَ ثَلاثاً )، یَخرُجُ عَلَی حِینِ اختِلافٍ مِنَ النّاسِ وَ زِلزالٍ شَدِیدٍ ، یَملَاُ الاَرضَ قِسطاً و عَدلاً کَما مُلِئَت ظُلماً وَ جَوراً یَملَاُ قُلُوبَ عِبادِهِ عِبادَهً وَ یَسَعُهُم عَدلُهُ ( غیبت شیخ طوسی ص ۱۱۱ ) پیامبر خدا (ص) فرمود : مژده باد شما را به مهدیّ ( این را سه بار فرمودند ) قیام می کند در حالِ اختلاف مردم با یکدیگر و در حالِ زلزله ی شدیدی ( شاید منظور لرزشها و اضطرابهای شدید فکری و عقیدتی باشد ) زمین را پراز عدل و داد می نماید همانگونه که پر از ظلم و ناروایی شده باشد ، دلهای بندگانش را از بندگی خدا پُر می کند ( شوق به پرستش را در دلها مالامال می گرداند ) و عدلش همه را فرا می گیرد.
شرح : بدان ای عزیز هر آیه ای از قرآن تاویلی ( حقیقتی ) دارد که ظاهر کلام به آن برمی گردد . اینکه در سوره ی حمد به ما یاد داده اند بگوییم ایاک نعبد و ایاک نستعین علاوه بر اینکه بیانگر این است که پرستش و استعانت از آنِ خداست ، همچنین خبر از روزی می دهد که توحید و یکتاپرستی حاکم بر ذهن و روح بشر خواهد شد ( چنانچه در آیه ی ۵۵ سوره نور از آن خبر داده شده است ) .
پروردگار سبحان در سوره ی آل عمران می فرماید : اَ فَغَیرَ دِینِ اللهِ یَبغُونَ وَ لَهُ اَسلَمَ مَن فِی السَّمواتِ وَ الاَرضِ طَوعاً وَ کَرهاً وَ اِلَیهِ تُرجَعُونَ ( آیه ی ۸۳ ) آیا آنها غیر از آیین خدا می طلبند ( آیین او همین اسلام است ) در حالیکه همه ی آنهایی که در آسمانها و زمین هستند از روی اختیار یا از روی اجبار، در برابر(فرمانِ) او تسلیمند و همه بسوی او بازگردانده می شوند .
براستی آن چه روزی است و یا روز آغاز آن کدامست ، آن همان روزیست که وعده ی خدای بزرگ در سوره ی نور تحقق پیدا خواهد کرد،یعنی وعده ی استخلاف ( استخلاف یعنی جانشین قرار دادن ) که یا تکوینی است و یا تشریعی .
استخلاف تکوینی همان است که خداوند، وجودِآدمی را بگونه ای قرار داده که جانشینِ خداوند در آباد کردنِ زمین است ( وَاستَعمَرَکُم فِیها ) ، چنانچه میفرماید : هُوَ الّذِی جَعَلَکُم خَلائِفَ فِی الاَرضِ (آن خدا کسیست که شما را در زمین جانشینان قرار داد ) .
استخلاف تشریعی بمانندِ فرمان خداوند به داود پیامبر که فرمود : یا داوُودُ اِنّا جَعَلناکَ خَلِیفَهً فِی الاَرضِ ( ای داود ما تورا جانشین در زمین قرار دادیم ) .
وعده ی خداوند بزرگ به بندگانِ صالح که لَیَستَخلِفَنَّهُم فِی الاَرضِ ( آنها را خلیفه ی در زمین قرار خواهد داد ) از هر دو جهت است ، هم تکوینی و هم تشریعی و آن بندگانِ صالحند که به معنای درست کلمه خدا را می پرستند و دلهای بندگانِ خدا را مالامال از شوق به پرستش باریتعالی می نمایند .
آری حضرت ولی عصر دلهای بندگان خدا را از پرستشِ حضرتِ حقّ پُر می کند و آن روزاست که بندگان خدا شیرینی و حلاوتِ گفته ی اِیاکَ نعبُدُ وَ اِیاکَ نَستعِینُ را با تمامِ وجود درک مینمایند ، به امّید آن روز ، اَللّهُمَّ عَجِّل لِوَلِیِّکَ الفَرَجَ…
وَالسَّلامُ
پایگاه اطلاع رسانی استاد غلامحسین خالقی